Samvinna: Samvinna einkennir allt okkar starf, bæði innan fyrirtækis og gagnvart viðskiptavinum, eigendum og samstarfsaðilum.

Áreiðanleiki: Við erum á réttum stað á réttum tíma, erum hagsýn og ábyrg í öllum okkar störfum.

Drifkraftur: Við erum frumkvæðismiðuð og höfum kjark og þor til að taka ákvarðanir og leysa mál hratt og vel.

Strætó fylgir stefnu stjórnvalda í loftslagsmálum og stuðlar að bættum lífsgæðum almennings. Strætó leitast eftir að vera leiðandi í orkuskiptum í samgöngum með því að fjárfesta í umhverfisvænum vögnum.

Strætó er þátttakandi í margvíslegum verkefnum sem snúa að loftslagsmálum. Má þar til dæmis nefna Græna planið sem er sóknaráætlun Reykjavíkurborgar um sjálfbærni og skýra framtíðarsýn um kolefnishlutlaust borgarsamfélag. Þá hefur Strætó gert tengingu við loftgæðamælistöðvar á vegum Umhverfisstofnunar og Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, Kópavogs, Hafnarfjarðar og Garðabæjar á gagnvirku korti á heimasíðu Strætó og í Klapp appinu. Með því að smella á mælistöðvar á kortinu er hægt að skoða loftgæði á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og fleiri stöðum.

Síðastliðin ár hefur Strætó hvatt til notkunar á vistvænum samgöngumátum á „gráum dögum“ eða þegar líkur eru á að loftgæði mælast yfir heilsuverndarmörkum.

Veðurskilyrðin á „gráum dögum“ eru því ákjósanleg til þess að skilja bílinn eftir heima og nota vistvænar samgöngur.

Vert er að benda á að tölur í umfjölluninni um umhverfismál eiga aðeins við um eigin akstur Strætó. Neðar í þessum kafla má þó finna upplýsingar um eigin akstur Strætó og akstur verktaka, þ.e. vegalengdir og olíunotkun.

Nokkrir áhersluþættir Strætó í umhverfis- og öryggismálum:

• Að móta og skapa öryggismenningu sem nær til allra starfsmanna Strætó
• Að innleiða notkun á vistvænum orkugjöfum eða orkutækni
• Að aukinn verði hlutur úrgangs sem fer til endurvinnslu og endurnýtingar
• Að taka tillit til umhverfissjónarmiða við innkaup á vörum og þjónustu
• Að upplýsa almenning um ávinning almenningssamgangna og stuðla þannig að aukinni notkun þeirra
• Fræðsla, þjálfun og endurmenntun starfsmanna taki mið af áherslum umhverfis- og öryggismála
• Að sömu kröfur séu gerðar til allra verktaka og þjónustuaðila Strætó

Vagnaflotinn sem rekinn er af Strætó samanstendur af 67 vögnum, 15 rafmagnsvögnum, 5 metanvögnum og 47 dísel vögnum. Vagnafloti verktaka eru 76 dísel vagnar, þ.e. 52 vagnar eru reknir af Kynnisferðum og 24 af Hagvögnum.

Strætó nýtir sér umhverfisvöktunarkerfi Klappa en með því hefur fengist betri mynd á umhverfisupplýsingar, með því að safna gögnum með rafrænum gagnastraumum í gegnum kerfi Klappa.

Orkunotkun

Strætó leitast við að vera leiðandi í orkuskiptum í samgöngum með því að fjárfesta í umhverfisvænum vögnum s.s. rafmagns-, vetnis- og metan vögnum. Framtíðarsýn Strætó er að vera með kolefnislausan vagnaflota 2030.

Notkun á dísel hefur dregist saman undanfarin ár og notkun umhverfisvænna orkugjafa aukist, samhliða endurnýjun vagna með kaupum á umhverfisvænni vögnum.

Tölur um orkunotkun hafa aðeins verið fyrir starfstöð Strætó að Hesthálsi 14,  en núna var tekið með rafmagnsnotkun á endastöðvum og annars staðar hjá Strætó og einnig uppfært fyrir 2021.  Raforkunotkun hefur aukist síðustu ár, en dróst þó saman árið 2022, sem skýrist á því að akstur rafmagnsvagna dróst saman.  Hleðslustöðvar fyrir strætisvagna eru á lóð Strætó að Hesthálsi og einnig er ein hleðslustöð við biðstöð Strætó í Spöng. Rafmagnsnotkun fyrir hleðslustöðvar starfsmanna er inni í rafmagnsnotkun fyrir aðalhús að Hesthálsi 14.

Í starfsemi Strætó er lögð áhersla á orkusparnað og að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Eitt af markmiðum Strætó er að auka notkun á vistvænum orkugjöfum. Hlutfall vistvæns aksturs hefur hækkað síðustu ár en lækkaði lítilega á síðasta ári. Á síðasta ári var hlutfall vistvæns aksturs 30% en var 34% og 29% árin þar áður.

Settar voru upp tvær hleðslustöðvar árið 2019 og tveim bætt við 2020. Margir starfsmenn hafa keypt sér rafmagnsbíl og hafa þá getað nýtt sér að hlaða þá sér að kostnaðarlausu í vinnunni.

Taflan sýnir heildarnotkun og heildarakstur vagna hjá Strætó og öðrum akstursaðilum sem aka á höfuðborgarsvæðinu á vegum Strætó. Á síðasta ári var 45% af heildarakstrinum hjá Strætó, á mynd má sjá hvernig akstur skiptist á milli akstursaðila.

Hjá Strætó hefur hlutfall vistvæns aksturs verið að hækka síðustu ár, en af heildarakstri allra strætisvagna er hlutfall vistvæns aksturs 14% og lækkaði úr 16% frá árinu 2021.

Vagnar hjá Strætó sem falla undir hæstu staðlatölu Euro staðalsins, eða Euro 6 voru á síðasta ári 47, 15 rafmagnsvagnar og 32 díselvagnar. Því hærri sem staðlatalan er því betri teljast mengunarvarnir vagnanna og vænni kostur fyrir umhverfið.

Losun gróðurhúsalofttegunda  

Bein losun gróðurhúsalofttegunda hjá Strætó er vegna eldsneytisnotkunar. Við útreikninga á beinni losun er haldið utan um olíu- og metan notkun og notaðir voru losunarstuðlar frá Klöppum 2,563 kgCO₂í/L fyrir dísel 5% VLO,  2,30956 kgCO₂í/L fyrir dísel 15% VLO  og 0,00511 kgCO₂í/kg fyrir metan. Dísel vagnar í eigu Strætó hafa verið knúnir 15% vetnismeðhöndlaðri lífrænni olíu (VLO), sem er hærra íblöndunarhlutfall en almennt og þannig dregið frekar úr mengun akstursflotans. Árið 2022 var farið í hefðbundna 5% VLO íblöndunarhlutfall.

Árið 2022 var losun 3.633,4 tCO₂í vegna eldsneytis fyrir strætisvagna. Bein losun hefur farið minnkandi síðustu ár samhliða kaupum á umhverfisvænum vögnum en jókst á síðasta ári, en aukningin er vegna minni íblöndunarhlutfalls á dísel.

Losun var reiknuð út frá stuðlum fyrir hvert ár fyrir sig frá Umhverfisstofnun. Fyrir heitt vatn var notað losunarstuðull núll frá Umhverfisstofnun.

Til óbeinnar losunar starfseminnar í umfangi 3 er meðhöndlun sorps, akstur verktaka og flug starfsfólks.

Við útreikninga á losun gróðurhúsalofttegunda frá urðun úrgangs var notast við losunarstuðla frá Umhverfisstofnun. Hjá Umhverfisstofnun er gefið upp að þeir úrgangsstraumar sem fara í endurvinnslu valdi engri losun á Íslandi og hafa því losunarstuðulinn 0.

Óbein losun eldsneytisnotkunar verktaka vegna aksturs er reiknuð út frá olíunotkun og losunarstuðli fyrir dísel 5% VLO.

Starfsfólk Strætó flaug 15 ferðir til og frá Íslandi á árinu 2022. Samkvæmt reiknivél Alþjóða flugmálastofnunarinnar (ICAO) þá er losun þessara ferða samtals 6,3 tonn af CO₂.

Bein losun gróðurhúsalofttegunda hefur minnkað á síðustu árum.  Sé bein losun sett í samband við fjölda vagna hjá Strætó þá hefur styrkur losunar gróðurhúsalofttegunda farið minnkandi en aukist aftur á síðasta ár. Skýrist hækkunin meðal annars á að losun vegna dísels hækkaði með breytingu á íblöndun, einnig fækkaði vögnum um 10 milli ára og nýting rafmagnsvagna var lakari.

Hjá Strætó bs. er leitast við að lágmarka úrgang eins og kostur er. Síðustu ár hefur magn úrgangs verið að minnka. Hreinsun og flutningur ehf. sér um megnið af sorpþjónustu hjá Strætó á Hesthálsi.  Spilliefni, rafgeymar, perur og raftæki fara til Terra. Blandaður úrgangur frá Hesthálsi hefur verið að minnka og núna var tekinn með úrgangur frá endastöðvum.

Strætó leitast við að minnka efnanotkun. Minna var notað af flestum efnum en meira var þó notað af smurolíu.

Strætó hefur endurnýtt hjólbarða með því að láta sóla þá, en með því hefur verið hægt að kaupa færri nýja hjólbarða. Það minnkar einnig úrgang að láta sóla eldri hjólbarða frekar en að henda. Á síðasta ári voru 242 hjólbarðar sólaðir og 120 keyptir nýir. Með því að sóla 242 hjólbarða í stað þess að kaupa nýja er áætlað að losun CO₂ sé 43,8 tonnum minni, þar sem minna þarf af olíu og hráefni við framleiðslu dekkjanna og einnig vegna minni orkuþarfar.

Nýtt greiðslukerfi betra fyrir umhverfið                                        

Með tilkomu nýs greiðslukerfis hefur greiðslum fargjalda með „einnota“ farmiðlum fækkað töluvert. Með einnota farmiðlum er átt við bæði farmiða og tímabilskort úr pappír og plasti, þar sem farmiðillinn sjálfur (plastið eða pappírinn) er ónothæfur þegar fargjald er útrunnið.

Umhverfislegur ábati af því að fækka einnota farmiðlum verður að teljast töluverður. Í fyrra greiðslukerfi Strætó árið 2019 voru um 47% fargjalda greidd með farmiðlum sem teljast einnota. Það voru tæp 73 kg af plasti og 108 kg af pappír.

Með tilkomu Klapp greiðslukerfisins sem tekið var í notkun í lok árs 2021 minnkaði prentun fargjalda á pappír um 73% eða niður fyrir 30 kg á fyrsta heila árinu, 2022. Þá eru plastkortin ekki lengur einnota þar sem um áfyllingakort er að ræða þar sem viðskiptavinurinn getur fyllt inn á kortið að vild þegar fargjaldið rennur út.

Strætó gerir ekki sérstaka hagsmunaaðilagreiningu á forsendum samfélagsábyrgðar en nýtir þess í stað ýmsar aðferðir eins og opna fundi, ábendingakerfi og viðhorfskannanir meðal starfsmanna og almennings.

Lögð er áhersla á þá þætti sem teljast mikilvægir fyrir Strætó og hagaðila í efnistökum skýrslunnar. Viðfangsefni tengjast einnig heimsmarkmiðunum sem Strætó leggur áherslu á og er því betur lýst í kafla um heimsmarkmið.

Strætó er þjónustufyrirtæki sem leggur megináherslu á að koma til móts við þarfir viðskiptavina.  Í þjónustustefnu Strætó er lögð áhersla á að auka þjónustu og gæði til viðskiptavina og efla almenningssamgöngur þannig að Strætó verði fyrsti valkostur íbúa höfuðborgarsvæðisins í og úr vinnu eða skóla. Það gerir starfsfólk af ánægju með gildi Strætó, áreiðanleika, samvinnu og drifkraft að leiðarljósi.

Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við viðskiptavini:

• Bein samskipti við viðskiptavini eru um borð í strætisvögnum, í þjónustuveri, á samfélagsmiðlum, í gegnum tölvupósta og fleiri boðleiðir.
• Strætó tekur við formlegum ábendingum frá viðskiptavinum í gegnum vef Strætó. Allar ábendingar eru skráðar og sendar í úrvinnslu.
• Könnun á notkun og viðhorfi almennings til Strætó er framkvæmd tvisvar á ári.
• Reglulega heldur Strætó opna fundi eða samráðsviðburði.

Strætó er í nánu samstarfi við eigendur (sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu) og íslensk stjórnvöld.

Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við eigendur og stjórnvöld:

• Strætó framfylgir stefnu stjórnar.
• Strætó sinnir markvissri vinnu og stefnumótun í umhverfismálum.
• Árs- og samfélagsskýrslur eru birtar á vef Strætó.
• Álit frá Strætó í samráðsgátt stjórnvalda.
• Innleiðing laga- og reglugerðakrafna.
• Samkomulag við Almannavarnanefnd höfuðborgarsvæðisins og Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins um lán á strætisvögnum í ýmsum aðgerðum.

Strætó leggur áherslu á að skapa starfsfólki jákvætt og hvetjandi starfsumhverfi, efla starfsfólk og stuðla að virkni og ánægju þess. Allt starfsfólk ber sameiginlega ábyrgð á að skapa jákvæða og hvetjandi vinnustaðamenningu þar sem gagnkvæm virðing og starfsánægja er í fyrirrúmi.

Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við starfsfólk:

• Vinnustaðagreiningar eru framkvæmdar á hverju ári.
• Meðmælaskor starfsmanna eru mæld árlega.
• Strætó hefur mótað viðverustefnu sem hefur það að markmiði að draga úr fjarvistum vegna veikinda, styðja og hlúa að starfsfólki vegna fjarveru frá vinnu til lengri eða skemmri tíma.
• Strætó stefnir að því að skapa slysalausan vinnustað þar sem enginn starfsmaður, verktaki eða almenningur bíður heilsu- eða líkamstjón í starfsumhverfi Strætó.
• Strætó leggur áherslu á fjölbreytileika, að komið sé eins fram við alla og að öllum séu veitt jöfn tækifæri.

Strætó leggur áherslu á góð tengsl og samvinnu við birgja og þjónustuaðila. Markmið Strætó er að tryggja að við innkaup sé gætt jafnræðis, gagnsæis og hagkvæmni. Flestir af stærstu og mikilvægustu birgjum Strætó starfa á Íslandi og eru 10 stærstu birgjarnir allir innlendir og af 50 stærstu birgjunum eru einungis 7 erlendir birgjar.

Strætó gegnir mikilvægu hlutverki í íslensku samfélagi, sérstaklega er varðar almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu og umhverfismál.

Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við samfélagið:

• Strætó styður við allar vistvænar samgöngur.
• Strætó fylgir stefnu stjórnvalda í loftlagsmálum og stuðlar að
  bættum lífsgæðum almennings. Stefnt er að kolefnislausum vagnaflota fyrir árið 2030.
• Strætó hefur látið að sér kveða í loftgæðamálum.
• Strætó er hagkvæmur valkostur fyrir íbúa höfuðborgarsvæðisins.

Strætó er aðili að fjölmörgum samtökum, bæði innlendum og erlendum. Þau helstu eru:

 

UITP – International Association of Public Transport

UITP (Union Internationale des Transports Publics) eru alþjóðleg samtök fyrirtækja og hagaðila í almenningssamgöngum. Samtökin voru stofnuð árið 1885 og eru með meira en 1900 meðlimi í yfir 100 löndum.

 

ITS Ísland – Intelligent Transportation System

ITS Ísland var stofnað árið 2019 og var Strætó einn af stofnendum félagsins. Intelligent Transportation System (ITS) er bæði safnhugtak fyrri upplýsingatæknihlið samgangna- og flutningsgeira og formlegur félagsskapur sérfræðinga í tengdum atvinnugreinum um allan heim. Markmið félagsins er að skapa vettvang til að tryggja faglega hagsmuni opinberra og einkarekinna fyrirtækja sem og fræði- og vísindamanna á sviði upplýsingatæknivæddra flutningskerfa í samvinnu við opinbera aðila.

BEST – Benchmarking European Service of Public Transport

BEST eru evrópsk samtök almenningssamgöngufyrirtækja sem hafa það að meginmarkmiði að auka notkun almenningssamgangna í þéttbýli og auka um leið þekkingu á þörfum, kröfum og væntingum viðskiptavina.

 

Stjórnvísi

Stjórnvísi er stærsta stjórnunarfélag á Íslandi, í eigu félagsmanna og er félagið ekki rekið í hagnaðarskyni. Stjórnvísi eflir gæði stjórnunar á Íslandi með því að skapa hvetjandi vettvang fyrir gagnkvæma þekkingarmiðlun, umræður og tengslamyndun.

 

Dokkan

Dokkan er þekkingar- og tengslanet stjórnenda og lykilstarfsmanna sem virkar þannig að fyrirtæki og stofnanir – vinnustaðir – gerast áskrifendur að netinu.  Innifalið í þeirri áskrift er aðgangur að þekkingar- og tengslafundum Dokkunnar. Dokkan býður félögum sérstök kjör þegar kemur að námskeiðum, vinnustofum og ráðstefnum.

 

Mannauður – Félag mannauðsfólks á Íslandi

Mannauður eru fagsamtök mannauðsfólks á Íslandi. Hlutverk Mannauðs er að efla fagmennsku, vera framsækið og leiðandi á sviði mannauðsstjórnunar í þágu atvinnulífsins.

 

FKA – Félag kvenna í atvinnulífinu

FKA eru félagasamtök fyrir konur sem eru stjórnendur og leiðtogar í íslensku atvinnulífi. Félagið stendur fyrir viðburðum, fræðslu, veitir ráðgjöf og knýr fram breytingar á lögum og venjum til að gæta jafnvægis og fjölbreytileika innan atvinnulífsins.

 

Félag um innri endurskoðun

Félag um innri endurskoðun er samstarfsvettvangur þeirra sem starfa við innri endurskoðun í fyrirtækjum og stofnunum. Markmið félagsins er að efla innbyrðis tengsl og kynningu þeirra sem starfa við fagið, vera vettvangur til að styrkja fagleg vinnubrögð, styrkja þróun innri endurskoðunar og faglega umræðu, jafnframt því að vera leiðandi rödd stéttarinnar út á við.

 

ÍMARK – Samtök íslensks markaðsfólks

ÍMARK, samtök íslensks markaðsfólks eru samtök einstaklinga sem hafa áhuga á og/eða starfa við markaðsmál. Tilgangur samtakanna er m.a. að auka veg og virðingu markaðsmála hérlendis og stuðla að auknum skilningi á mikilvægi þeirra.

Árið 2022 var minnst á eða fjallað um Strætó í 855 skipti og er það töluvert meira en í fyrra. Flestar umfjallanir um Strætó voru á netmiðlum. Eftirfarandi tölur eru fengnar úr Fjölmiðlavakt Creditinfo.

Mest var fjallað um Strætó í byrjun árs 2022 og í september og október. Strætó varð fyrir netárás í lok árs 2021 og gjaldskrárhækkun var tilkynnt í september 2022.

Eins og yfir síðustu ár, þá var Strætó minnst í umræðunni yfir sumartímann.

Í innihaldsgreiningum Creditinfo þá eru fréttum skipt niður í eftirfarandi flokka:

• Neikvæðar
• Hlutlausar
• Jákvæðar
• Jafnaðar

„Jafnaðar fréttir“ eru í raun neikvæðar fréttir sem Strætó hefur fengið að koma fram og útskýra sína hlið.

Flestar fréttir um Strætó eru hlutlausar. Jákvæðar, neikvæðar og jafnaðar fréttir eru svipað margar. Flestar neikvæðar fréttir birtust í september en þá var gjaldskrárhækkun tilkynnt hjá Strætó. Heldur fleiri neikvæðar fréttir birtast í dagblöðum heldur en í netmiðlum.

Tengingar netfrétta við samfélagsmiðla sýnir hversu oft er líkað við fréttir á netmiðlum, skrifuð athugasemd við þær eða þeim deilt á samskiptasíðunni Facebook. Hér er ekki átt við Facebook færslur sem notendur skrifa sjálfir um Strætó eða sem Strætó deilir á sinni síðu.

Heildartengingar við Facebook voru 84.219 talsins á árinu 2022 og voru flestar tengingar eða 7.628 við jákvæða frétt, þar sem vagnstjóri hafði skutlað dreng heim til sín eftir að hann tók vitlausan vagn að kvöldi til og var móðir drengsins afar þakklát.

Fréttaskorið er sjálfvirk greining á mikilvægi frétta. Tilgangur skorsins er að gefa raunsæja mynd af því hversu mikið vægi hver tiltekin frétt hefur.

Fréttaskorið sýnir meðal annars að hve miklu leyti fréttin fjallaði sannarlega um viðkomandi efni og greinir hversu mikla athygli fréttin hlaut. Fréttaskorið er metið á bilinu 1 – 5 þar sem 1 er mjög lítið vægi og 5 er mjög mikið vægi.